مردن به خاطر عقاید(1)
ژُرژ برَسَنس
این که به خاطر عقاید بمیری، فکر بسیار خوبی است
من اینطور فکر نمی‌کردم و نزدیک شد به خاطرش بمیرم
چون خیل عظیم آنها که بر آن عقیده بودند
با فریاد مرگ، بر سرم ریختند
آنها موفق شدند متقاعدم کنند و طبعم، با همۀ سرکشی‌اش
از خطاها توبه کرد و به ایمان آنها پیوست
ولی با ظن خفیفی از تردید
برای عقاید بمیریم، بسیار خوب! اما به مرگ آهسته
بسیار خوب! اما به مرگ آهسته
تعجیلی که در کار نیست
پس چه بهتر که سلانه‌سلانه به دنیای دیگر برویم
قدم که تند کنیم، گاه بر سر عقایدی جان می‌گذاریم
که فرداروز از اعتبار ساقط شده‌اند
تنها چیز تلخ و اسف‌بار
هنگام تسلیم جان به جان‌آفرین این است
که پی‌ببریم راه را عوضی رفته و عقیده را اشتباه گرفته‌ایم
برای عقاید بمیریم، بسیار خوب! اما به مرگ آهسته
بسیار خوب! اما به مرگ آهسته
یوحناهای زرین‌دهان که روضۀ شهادت سر می‌دهند
خود اغلب در این دنیای دون پا شُل می‌کنند
مردن به خاطر عقاید، به معنای اخص کلام،
تنها دلیل زندگی آنهاست و دست از آن نمی‌کشند
تقریباً در هر دسته‌ای یافت می‌شوند
واعظانی که دیر نیست طول عمرشان از متوشالح دربگذرد
در نتیجه خیال می‌کنم آنها باید در نهان با خود بگویند
«برای عقاید بمیریم، بسیار خوب! اما به مرگ آهسته
بسیار خوب! اما به مرگ آهسته»
فرقه‌های جورواجو، قطارقطار،
عقایدی تبلیغ می‌کنند که ایثار اعلی را می‌طلبد
و پرسش پیش‌روی قربانیان تازه‌کار این است که
مردن برای عقاید، بسیار زیباست؛ اما برای کدام یک؟
و چون همه‌شان به هم شباهت دارند
آدم عاقل، وقتی می‌بیند که با آن بیرق‌های بزرگ دارند پیش می‌آیند،
مردد، به دور گور پا می‌کشد
برای عقاید بمیریم، بسیار خوب! اما به مرگ آهسته
بسیار خوب! اما به مرگ آهسته
کاش اقلاً چند گورستان بس می‌بود
برای آن که همه‌چیز بالاخره عوض شود، بالاخره روبه‌راه شود
این همه که در همۀ این «شب‌های سیاه» سرها از تن جدا شده است
تا کنون بایستی در بهشتِ روی زمین زیسته بودیم
اما عصر طلایی مدام به آینده‌ای نامعلوم تعویق می‌شود
خدایان همواره تشنه‌اند و عطش‌شان هرگز پایان نمی‌گیرد
و مرگ، این مرگ است که همواره از سر گرفته می‌شود
برای عقاید بمیریم، بسیار خوب! اما به مرگ آهسته
بسیار خوب! اما به مرگ آهسته
آآی تعزیه‌گردان‌ها! آی مریدان حق!
پس اول شما بمیرید، ما نوبت‌مان را به شما می‌دهیم
اما شما را به خدا، بگذارید بقیه زندگی‌شان را بکنند
زندگی تقریباً تنها تجمل آنها در این دنیاست
فرشتۀ مرگ خودش حواسش جمع جمع است
نیاز ندارد که کسی داس را برایش نگاه دارد
دیگر بس است این رقص‌های شوم مرگ بر گرد چوبه‌های دار!
برای عقاید بمیریم، بسیار خوب! اما به مرگ آهسته
بسیار خوب! اما به مرگ آهسته
Mourir pour les idées
Georges Brassens
Mourir pour des idées, l'idée est excellente
Moi j'ai failli mourir de ne l'avoir pas eu
Car tous ceux qui l'avaient, multitude accablante
En hurlant à la mort me sont tombés dessus
Ils ont su me convaincre et ma muse insolente
Abjurant ses erreurs, se rallie à leur foi
Avec un soupçon de réserve toutefois
Mourrons pour des idées, d'accord, mais de mort lente,
D'accord, mais de mort lente
Jugeant qu'il n'y a pas péril en la demeure
Allons vers l'autre monde en flânant en chemin
Car, à forcer l'allure, il arrive qu'on meure
Pour des idées n'ayant plus cours le lendemain
Or, s'il est une chose amère, désolante
En rendant l'âme à Dieu c'est bien de constater
Qu'on a fait fausse route, qu'on s'est trompé d'idée
Mourrons pour des idées, d'accord, mais de mort lente
D'accord, mais de mort lente
Les saint jean bouche d'or qui prêchent le martyre
Le plus souvent, d'ailleurs, s'attardent ici-bas
Mourir pour des idées, c'est le cas de le dire
C'est leur raison de vivre, ils ne s'en privent pas
Dans presque tous les camps on en voit qui supplantent
Bientôt Mathusalem dans la longévité
J'en conclus qu'ils doivent se dire, en aparté
"Mourrons pour des idées, d'accord, mais de mort lente
D'accord, mais de mort lente"
Des idées réclamant le fameux sacrifice
Les sectes de tout poil en offrent des séquelles
Et la question se pose aux victimes novices
Mourir pour des idées, c'est bien beau mais lesquelles ?
Et comme toutes sont entre elles ressemblantes
Quand il les voit venir, avec leur gros drapeau
Le sage, en hésitant, tourne autour du tombeau
Mourrons pour des idées, d'accord, mais de mort lente
D'accord, mais de mort lente
Encor s'il suffisait de quelques hécatombes
Pour qu'enfin tout changeât, qu'enfin tout s'arrangeât
Depuis tant de "grands soirs" que tant de têtes tombent
Au paradis sur terre on y serait déjà
Mais l'âge d'or sans cesse est remis aux calendes
Les dieux ont toujours soif, n'en ont jamais assez
Et c'est la mort, la mort toujours recommencée
Mourrons pour des idées, d'accord, mais de mort lente
D'accord, mais de mort lente
O vous, les boutefeux, ô vous les bons apôtres
Mourez donc les premiers, nous vous cédons le pas
Mais de grâce, morbleu! laissez vivre les autres!
La vie est à peu près leur seul luxe ici bas
Car, enfin, la Camarde est assez vigilante
Elle n'a pas besoin qu'on lui tienne la faux
Plus de danse macabre autour des échafauds!
Mourrons pour des idées, d'accord, mais de mort lente
D'accord, mais de mort lente
برای شنیدن تصنیف اینجا را کلیک کنید.
(1) این احتمالاً سومین ترجمۀ من از این تصنیف است!... تقزیباً هر دوسه سال یک بار یاد این تصنیف زنده می‌شود!...
